.................. Elperstroomgebied................12 km

Wordt komende dagen aan gewerkt.

Elperstroom-wandeling.
Deze wandeling bestaat uit drie lusjes van ieder ca. 4 km.

Lus 1. Reitma (= middenloop van de beek) .. 3,8 km

Lus 2. Oosterma (= bovenloop van de beek) .. 3,8 km

Lus 3. Wolvenspoor .... 4,3 km
Stroetma (= brongebied van de beek) .
.
De derde is een van de mooiste korte wandelingen in Drenthe.
Ze omvat naast Stroetma ook het bosreservaat Schoonlooërveld en een heideterrein met een aantal vennen.
Hier heb je een zeer kleinschalig landschap en daarom geef ik van deze derde lus hieronder nog een duidelijker kaartfragment.

Bovenstaande drie lusjes kun je samenvoegen tot één wandeling van ca. 12 km (= 3 uur zuivere looptijd).

Loop in dat geval de route zoals hieronder met pijlen aangegeven.
Dan komt het mooiste gedeelte, het Wolvenspoor, in de tweede helft van de wandeling.

Parkeerplaats Egbertsweg:
Rijd in Elp op de N374.
Neem de afslag oostwaarts bij het Pannekoekenrestaurant.
Deze weg heet de Egbertsweg. Op het eind daarvan zie je de kleine parkeerplaats.

.. Elperstroomgebied.. . 12 km

Op deze wandeling passeer je meerdere fietspaden. Ik heb die daarom een dikke zwarte lijn gegeven in de kaart, omdat ze handig zijn bij de oriëntatie in het terrein.
Bron: www.topotijdreis.nl/

Je start de wandeling vanaf de parkeerplaats Egbertsweg en loopt de eerste twee lussen tegen de klok in (linksom). Zie pijlen op de kaart.
Voorbij de brug zónder leuning over de Elperstroom sla je rechtsaf en loop je 300 m tot de brug mét leuning. Loop vanaf daar verder langs de beek over het Wolvenspoor. Het is in het terrein gemarkeerd met keien met een witte pootafdruk van een wolf. Hieronder volgt een beschrijving:

1. Reitma-lus:
Drassige hooilandjes gescheiden door elzensingels

Eind oktober werden de hooilandjes gemaaid met onderstaand speciaal voertuig.

We lopen over een kade zuidwaarts met rechts een diepe parallelleiding (afwateringskanaaltje) en links een van de hooilandjes.
Middenboven zie je een restant van een elzensingel.
Het maaisel werd op hopen langs de kade gegooid.

De stroomdraad steek je gemakkelijk over door je rugzak erop te leggen. De bovenste draad zakt dan wel een halve meter, waarna je er soepel overheen stapt.

2. Oosterma-lus:
(Moeras en drassig weiland langs beekje)

..

Rechts de brug zonder leuning, links de voorde gemaakt door het vee.

3. Wolvenspoor-wandeling ...... 4,3 km

Deze gevarieerde route voert van noord naar zuid door:
3a. Stroetma, het brongebied van de beek.
3b. bosreservaat Schoonlooërveld,
3c. heideveld met een aantal vennen.

Het is één van de mooiste korte wandelingen in Drenthe.

Lengte en tijdsduur: 4,3 km.
Dus ruim 1 uur zuivere looptijd.

Hóge wandelschoenen nodig:
Twee gedeelten van de route kunnen zéér modderig/drassig zijn. Je hebt daar echter géén laarzen nodig, omdat je die plekken kunt omzeilen:
1. het voetpad langs de beek:
Wanneer dit zeer modderig is, loop je over het weggetje dat 7 meter verder noordwaarts parallel eraan ligt.
2. De eerste vijftig meter vanaf de parkeerplaats (het voetpad en het hooiland) Zie foto's hieronder.

De eerste meters vanaf de parkeerplaats zijn een grote modderbrij.

Het hooiland is hier een komvormige laagte. Steek dus niet dat drassige middengedeelte over (rode pijl), maar loop aan de westzijde langs het slootje (witte pijlen). Daar is het terrein enige decimeters hoger en houd je droge voeten.

(Het wordt tijd dat Staatsbosbeheer eens de handen uit de mouwen steekt. Enige van de vele ergernissen:
Het moddepad langs de beek. Met wat vrijwilligers en kruiwagentjes kun je bijv. stuifzand op het modderpad aanbrengen, zodat het altijd goed beloopbaar is.
De onbetrouwbare markering in het terrein. Neem óf grotere keien, óf schilder ook enkele witte stippen op de boomstammen.

Hond:
Moet aangelijnd blijven.

Markering in het terrein:
Deze laat te wensen over. De niet al te zware keien kunnen door baldadige jongelui verplaatst/verwijderd worden.
Het zou beter zijn als naast de markering met keien ook een verfstip op een boomstam gezet wordt enige meters voorbij een kei. Baldadigheid heeft dan geen kans meer.
Conclusie: het is jammer dat Staatsbosbeheer hier het beheer moet doen, want dan weet je zeker dat het prutswerk wordt.

Links een gedeelte van lus 2 Oosterma.
Rechts lus 3 Wolvenspoor helemaal.
De rode stippen linksboven is het verbindingsweggetje langs de beek tussen lus 2 Oosterma en lus 3 Wolvenspoor.
De zwarte arcering is het bosreservaat Schoonlooërveld.
Op deze wandeling zien we een aantal keer een fietspad. Ik heb die daarom met een dikke zwarte lijn weergegeven in de kaart. Dit maakt oriëntatie in het terrein eenvoudiger.
Bron: www.topotijdreis.nl/

3 a. Stroetma: het brongebied van de beek

Een ‘stroet’ is een drassige laagte die het begin van een beek vormt, in dit geval van de Elperstroom.

FOTO HOOILAND BEGIN STROET

De beek voert hier veel water, omdat er stuwtjes zijn geplaatst.

Het bruggetje met leuning over de Elperstroom.
Op de achtergrond twee hooilandjes gescheiden door de Elzensingel achter de brugleuning.

3 b. Bosreservaat Schoonlooërveld

In dit bosreservaat komt in de ondergrond keileem voor dat een stagnerende werking heeft op het grondwater.

Japanse larix is de belangrijkste boomsoort.
Verder komen Douglasspar, Fijnspar, Beuk en Amerikaanse eik voor.

Bij enkele stormen in de zeventiger jaren is het bos zwaar getroffen. Een aantal bomen waaiden om. In een deel van het huidige bosreservaat is het stormhout bewust blijven liggen.
Takken op deze liggende stammen liepen weer vertikaal uit en vormen de nieuwe hoofdstam.

De kruidlaag is plaatselijk goed ontwikkeld waarin pijpenstrootje, rankende helmbloem en gladde witbol voorkomen. Over het algemeen ontbreken de kruiden echter en domineren de mossen heide-klauwtjesmos, gewoon gaffeltandmos, bronsmos en gewoon pluisjesmos.

3 c. Heideveld met een aantal vennen:

..

Desgewenst kun je de lussen afzonderlijk wandelen:
Lus 1 (Reitma) en lus 2 (Oosterma)
Deze kun je beiden aanvangen vanaf parkeerplaats Egbertsweg.
Rijd hiervoor in Elp op de N374.
Neem de afslag oostwaarts bij het Pannekoekenrestaurant.
Deze weg heet de Egbertsweg. Op het eind daarvan zie je de kleine parkeerplaats.
Lus 3 (Stroetma/Wolvenspoor)
Deze kun je aanvangen vanaf parkeerplaats Olle Hullenweg.
Rijd hiervoor bij rotonde Schoonloo in de richting Schoonoord.
Sla al na 250 m rechtsaf de Olle Hullenweg in.
Na ca. 2 kilometer zie je aan de linkerhand een kleine parkeerplaats. Dikwijls is die helemaal vol en moet je dus noodgedwongen in de berm parkeren.

Gratis App:
In 2021 was er nog geen App bij Staatsbosbeheer.
(Dit in tegenstelling tot Het Drents Landschap en de Knapzakroutes, waarvan al wel een mooie wandel App is)
Het Wolvenspoor stond gelukkig wel op de All Trails App.

Websites:
n2000-beheerplan-Elperstroom.pdf (bij12.nl)

Het beekdal van de Elperstroom

Elperstroomgebied is een natura 2000-gebied:

Het Elperstroomgebied is een kleinschalig beekdalgebied vlakbij het dorp Elp en midden op het zogenoemde centraal Drents plateau.
Het gebied is aangewezen als Natura 2000-gebied omdat hier nog mooie voorbeelden te vinden zijn van onder andere Vochtige heiden en Blauwgraslanden. In het Blauwgrasland komen veel plantensoorten voor, waarvan enkele erg zeldzaam zijn. Het bijzondere karakter van het gebied hangt samen met de toestroom van grondwater (kwel).

Landschap:
Het Elperstroomgebied is een kleinschalig beekdalgebied met veel elzensingels, houtwallen en slootjes.

1. De Stroetma ( is het noordelijkste deel) (zie kaart hieronder)
Het is een smal, kleinschalig beekdal vol verrassende doorkijkjes.

2. De Oosterma ( is het middelste deel).
Het is een breder beekdal met veel elzen.

3. De Reitma (is het zuidelijkste deel).
Het is het ecologisch meest waardevolle deel van het gebied.
Hier liggen de belangrijkste blauwgraslanden.

In het voorjaar bloeien hier tal van kleurige planten, waarvan de orchideeën het meest in het oog springen.
Ook hier groeien elzen en dikke eiken, afgewisseld met wilgenstruweel.

Aan de oostkant liggen voormalige landbouwgronden, die door het toegepaste beheer langzamerhand steeds bloemrijker worden.
Ook zijn deze delen van belang voor tal van vogelsoorten zoals de zeldzame grauwe klauwier.

Een deel van de boswachterij Schoonloo hoort ook bij het Natura-2000-gebied en bestaat voornamelijk uit afwisselend aangeplant bos.

Een bijzonder element vormt het Heerenveldje, een heideterrein ingeklemd tussen boswachterij en het beekdal (Zie V h op het kaartje). Opvallend zijn de flinke gagelstruwelen die hier voorkomen, een teken dat ook hier een beetje kwelwater omhoogkomt.

Belangrijkste doelen:
Het Elperstroomgebied is aangewezen als Natura 2000-gebied voor een aantal habitattypen, o.a. :
H 4010 A .. Vochtige heiden (V h in de kaart)
H 6410 .. Blauwgraslanden (B in de kaart)

Het gebied ligt een kilometer ten oosten van het brinkdorp Elp.
De Elperstroom stroomt tussen de boswachterijen van Grolloo en Schoonloo en voert het water vanaf de Rolderrug af in zuidwestelijke richting naar het Oranjekanaal.
De verschillende percelen in het beekdal worden gescheiden door greppels, vaak gecombineerd met elzensingels.
Kenmerkend voor het beekdal is de aanwezigheid van blauwgrasland. Het is zeer soortenrijk en heeft bijzondere planten.

Het bijzondere karakter van het gebied hangt samen met de kwel (toestroom van grondwater) van grondwater uit de diepere ondergrond. In combinatie met de aanwezige hoogteverschillen zorgden deze waterstromen voor een mozaïek van vochtige tot zeer natte en matig zure tot basenrijke omstandigheden.
Ontwatering in de omgeving ten behoeve van de landbouw en bebouwing en de bebossing op de beekdalflanken hebben er voor gezorgd dat de aanvoer van grondwater sterk afnam.
Ook de atmosferische depositie van stikstof heeft bijgedragen aan de achteruitgang.
Door deze ontwikkelingen kwam vooral de blauwgraslanden onder druk te staan waardoor bijzondere planten en dieren uit het gebied verdwenen. Door herstel van de waterhuishouding, terug naar de situatie van voor de ontwatering, worden de omstandigheden weer verbeterd zodat de bijzondere natuur van de Elperstroom zich weer kan herstellen.

Het Elperstroomgebied omvat naast het beekdal ook wat hogere gronden tussen het beekdal en de boswachterij Schoonloo en enkele percelen aan de zuidwestkant van het beekdal. Ook een deel van de boswachterij is in de Natura 2000-begrenzing opgenomen. De begrenzing is mede afgestemd op de mogelijkheden tot herstel van het hydrologische systeem, inclusief inzijging- en kwelgebieden. De begrenzing van het gebied en de ligging ervan in Nederland zijn te zien in Figuur 1.1.Een luchtfoto van het gebied is te zien in Figuur 3.1.

Het beekdal bestaat uit vier delen (van noord naar zuid):

1. Stroetma = het brongebied (de oorsprong).
Deze ligt deels in landbouwgebied en deels tussen de uitgestrekte boswachterijen Grolloo en Schoonloo met fraaie overgangen naar natte heiden en hoogveentjes. Onder de boswachterijen, oorspronkelijk uitgestrekte natte heiden, bevindt zich ondiep keileem. Over die leemlagen stroomt het regenwater in de richting van het brongebied (de oorsprong ; de stroet) van de Elperstroom

2. Oosterma = de bovenloop en

3. Reitma = de middenloop

4. Grevenma = de benedenloop; deze ligt in een modern en diep ontwaterd landbouwgebied. Deze laatste laten we verder buiten beschouwing.
(ma is hooiland; denk aan maaien)

, waar het vóór de ruilverkaveling van de jaren 1960 vooral in het winterhalfjaar als ijzerrijk, maar basenarm grondwater aan de oppervlakte kwam. Zulk lokaal grondwater trad ook uit in de Oosterma en de Reitma. Hier was tevens sprake van kwel van ijzer- en basenrijk grondwater uit de diepere ondergrond. In de Reitma, waar zich de laagste plekken bevinden, stagneerde dit mengsel van watertypen samen met regenwater en traden langdurige overstromingen op.
De verschillende waterstromen in combinatie met geleidelijke hoogteverschillen zorgden voor bijzondere gradiënten van vochtige tot zeer natte, matig zure tot neutrale en voedselarme tot matig voedselrijke omstandigheden.

Dit Natura 2000-gebied ligt ten oosten van Elp. Het is één van de best bewaarde en mooiste beekdallandschappen in Drenthe.
Hier kun je in het landschap van honderd jaar terug wegdromen.
Het bestaat uit een oud kleinschalig beekdal met hooilanden, die zijn gescheiden door sloten of elzensingels.
Daarnaast behoren er ook nog enige aangrenzende hogere gronden toe.
Het werd aangewezen als Natura 2000-gebied omdat hier o.a. nog mooie voorbeelden van vochtige heide en blauwgrasland te vinden zijn.

Het gebied bestaat uit drie delen:

1. Stroetma:
Dit is het brongebied van de beek. Het is een smal, kleinschalig beekdalletje vol verrassende doorkijkjes.
(ma is hooiland; denk aan maaien)

2. Oosterma:
Een wat breder beekdal met veel elzen.

3. Reitma:
Het ecologisch meest waardevolle deel van het gebied met haar blauwgraslanden.

Het gebied is tamelijk klein, zodat je er met de fiets snel doorheen bent. Daarom ideaal om te voet te verkennen.
Er is een knooppuntennetwerk en ook het Drenthepad gaat er doorheen.

Hieronder geef ik een combinatie van rondwandeling en mooie rondwandeling van .. km. Same, in combinatie met het Wolfenspoor van 4 km krijg je dan samen .. km.

...

.. Elperstroom en omgeving rond 1930

Bron: www.topotijdreis.nl/
Dit gebied is zéér laat ontgonnen. Pas rond 1930 is er een fatsoenlijke gekleurde topografische kaart.
Op dit kaartfragment van rond 1930 zijn alle elementen van een esdorp goed herkenbaar:
1. de akkercomplexen (= essen),
2. de madelanden (= hooilanden): Stroetma, Oosterma en Reitma,
Een stroet is het brongebied van een beek; een met gagel en kruipwilg begroeide drassige laagte.
3. de heidevelden (rond 1930 was het merendeel nog heide, alleen bij Schoonloo was er al wat staatsbos).

...

Honden:
In het broedseizoen (tussen 1 maart en 1 september) zijn honden op het Aekingerzand niet toegestaan.
Buiten deze periode zijn ze toegestaan, mits aangelijnd en op de routes.
wanneer je een schaapskudde nadert, dien je te wachten of om te keren.

Beste periode:
...

Horeca is onderweg aanwezig:

ANWB Campings:
Zie voor een overzicht anwb.nl/nederland

Wildkamperen:
Een nachtje bivakkeren ('s avonds de trekkerstent opzetten en 's morgens weer afbreken) is geen probleem in dit gebied.

Za:
De

..:
...

3. Wolvenspoor-wandeling

..:
...

Verdere info:

Overnachting:
Voor mooi gelegen vakantiehuisjes in de natuur
ga je naar Natuurhuisje.nl

Deze wandelsite is niet-commercieel, onafhankelijk en gratis. Dat is enkel mogelijk door steun van de bezoekers.

Heb je hier goede info gevonden, toon dan je waardering door een kleine donatie voor het vele werk.
Zo kan de website ook gratis blijven en uitgebouwd worden!

Betaal met deze knop in een paar klikken via je eigen PayPal-saldo.
Heb je zelf nog geen PayPal-rekening, dan kun je toch via PayPal vanaf je creditcard geld overmaken.

Uiteraard kun je ook doneren door overschrijving op mijn
ING-bankrekening:

IBAN : NL38 INGB 0003 5057 89
BIC : INGBNL2A
t.n.v. P. C.M. Smulders.

Weet je aanvullingen en verbeteringen van deze tekst?
Graag een e-mail naar:

.... ....

LAATST BIJGEWERKT : 26 -6-2021