..
AUSTERDALEN *
Naar de gletsjertong Austerdalsbreen

.

 

 

Uit de collectie
Dagwandelingen Zuid-Noorwegen
www.pietsmulders.nl/noorwegen.



.....Groen= bos .....Grijs= open gebied
Dit kaartfragment is voldoende. Je hoeft dus geen turkart te kopen.
Een goede kaart van heel Noorwegen vind je op www.norgeskart.no
We hebben hier een vlechtende rivier. Het vlechtende patroon ontstaat ten gevolge van de rijkelijke puintoevoer en de sterk wisselende waterafvoer (winter-zomer).
 De groene rechte lijnen op de kaart vormen de begrenzing van het Jostedalsbreen nasjonalpark (het bovenste gebied is nationaal park).




Belangrijke gegevens:

. 2 + 2 = 4 uur (zuivere looptijd).
Totale stijging ca. 170 m, waardoor heen- en terug even lang duren.
Ga ook op je gemak beneden bij het gletsjermeer kijken en tel de tijd daarvoor nog bij die 4 uur op.

. Lichte wandeling.
Je loopt horizontaal op twee korte klimmetjes na.
De eerste rotsdrempel is ca. 70 hm, de tweede ca. 100 hm.
Totale stijging ca. 170 m.

. Heen- en- terugwandeling van parkeerplaats bij Tungestølen (Turisthytte) (op 250m) naar het gedenkteken bij het uiteinde van de gletsjertong Austerdalsbreen (op 470m).
Deze gletsjertong ligt aan de zuidoostzijde van de ijskap Jostedalsbreen.

De 3 mooiste dalen rond de ijskap Jostedalsbreen zijn Erdalen, Bødalen en Austerdalen.

. Het wandelpad was in 2020 niet gemarkeerd in het terrein, maar door de vele wandelaars was er een duidelijk zichtbaar pad.

. Meerdere zijbeken werden met behulp van een bruggetje of plank overgestoken.

. Bij de gletsjer waait dikwijls een koude wind. Denk aan wat extra kleding daarvoor.

. Parkeer de auto op de parkeerplaats bij de brug.
Een halve km voor de parkeerplaats is het mooi wildkamperen.

. Het laatste deel van de autorit over de smalle weg was ook al een belevenis.

. ANWB Wandelgids 'Noorwegen', route 18.
Uitverkocht en nooit meer leverbaar. Zie daarom kopie hieronder.

. Lees vooraf Austerdalsbreen.

ANWB Campings:
Zie voor een overzicht anwbcamping.nl/noorwegen

Wildkamperen:
In Noorwegen mag je kamperen in de vrije natuur (allemansrecht). Zet je tent maar op een leuke plek langs een rivier of meer. Zoek wel een rustig, afgelegen plekje minimaal 150 m van een huis of hut.




Routebeschrijving: .
. Loop over de brug en daarna omhoog naar de Tungestølen (Turisthytte). Informeer hier naar de toestand van het terrein bij de gletsjertong.
. Ga vervolgens over een pad noordwaarts het Austerdalen in. Dit dal is een U-vormig gletsjerdal (zie kader verderop).
.
Het eerste halve uur steken we een rotsdrempel over (deze rotsige rug dwars over het dal is ca. 70 m hoog) (zie ook kader verderop) De gletsjerrivier heeft zich hier aan de oostzijde diep ingesneden (een kloof gemaakt).
. Na 15 minuten voegt het pad vanaf de parkeerplaats zich bij ons pad. Op de terugweg kunnen we dat nemen als we rechtstreeks naar de parkeerplaats willen gaan.
. Weer wat later loopt het pad omlaag naar de spoelzandvlakte Breasandane(letterlijk vertaald: de gletsjerzanden).
. De zijbeekjes onderweg worden overgestoken m.b.v. bruggetjes of planken.
. Het noordelijke deel van de spoelzandvlakte is begroeid met zeer open en laagblijvend fjellberkenbos met als ondergroei bessenstruiken.
. Kortstondige voorwaartse bewegingen van de gletsjertong zette verschillende eindmorenes op de spoelzandvlakte af. Dit zijn wallen van puin die aan het toenmalige gletsjerfront (uiteinde van de gletsjertong) werden neergelegd.
. We passeren ook enorme rotsblokken die uit de steile dalwanden zijn gebroken.
. Na 1½ uur moeten we opnieuw een rotsdrempel beklimmen. Deze is ca. 100 m hoog. Ook hier heeft de gletsjerrivier zich aan de oostzijde diep ingesneden.
. Na 1.45 uur komen we bij het gedenkteken van Slingsby.
. Blijf het pad nog wat verder volgen tot je twee van de drie ijsvallen (Odinsbreen en Torsbreen) in de verte ziet. Er staat daar ook een waarschuwingsbord voor gletsjers.
. Om een goede indruk te krijgen van zo'n gletsjertong loop je voorzichtig naar beneden, maar wees daar zéér alert, want bij gletsjertongen doen zich een viertal gevaren voor:
1.
afbrekende ijsblokken,
2. gevaarlijke gletsjerspleten (Kom dus niet óp de gletsjertong zonder gids en gletsjeruitgrusting),
3. plotselinge vloedgolf (doordat er ijs afbreekt aan het gletsjerfront),
4. vallende stenen of rotsblokken (van de steile hellingen).
Bij Austerdalbreen waren in 2020 punt 2 en punt 4 van belang.
. Het door het stromende ijs meegevoerde gletsjerpuin wordt als morene aangeduid. Het is een taai mengsel van klei tot grote keien (dus klei, leem, zand, grind en keien). Het is ongesorteerd (= klein en groot door elkaar), niet afgerond, niet gelaagd en ondoorlatend (dus vrijwel het tegenovergestelde van het materiaal dat afgezet wordt door rivieren).
Aan de hand van de ligging van het gletsjerpuin spreekt men van:
grondmorene = puin in de bedding van de gletsjer (zie tekening)
 zijmorene = puin aan de zijkant van de gletsjer.
eindmorene = puin aan het uiteinde van de gletsjer.

. Tot slot de hele route in omgekeerde volgorde terug naar de parkeerplaats.





. We staan boven op de eerste, ca. 70 m hoge rotsdrempel en kijken over de spoelzandvlakte Breasandane (letterlijk vertaald: de gletsjerzanden). Het zuidelijke deel daarvan had weinig fjellberken. Pas verderop zien we wat zeer open fjellberkenbos.
. Rechts in het midden een stukje van de de vlechtende gletsjerrivier Austerdalselvi.
. Austerdalen is duidelijk een U-vormig gletsjerdal (brede, vlakke bodem + steile wanden).
. Bij zo'n U-vormig dal is de overgang tussen de dalwand en de dalbodem dikwijls bedekt met naar beneden gevallen puin dat zich verzamelt heeft in een puinhelling.


. Op de spoelzandvlakte was het noordelijke deel een zeer open fjellberkenbos. De fjellberkjes blijven hier in deze moeilijke omstandigheden klein en veelal krom. Duitsers noemen de fjellberk daarom Krumm-Birke! Als ondergroei zijn er bessenstruikjes.


. Slechts een keer nadert het voetpad de gletsjerrivier. De rest van het pad blijft tamelijk ver van de rivier af. Daar is het terrein wat droger en als je de rivieroever niet volgt, snijd je stukken af, want je hoeft geen bochten te maken.
. Das grau oder weiß getrübte Wasser, das an Gletschern abfließt, wird als 'Gletschermilch' bezeichnet. Das Wasser transportiert vom Eis fein zerriebenes Gesteinsmehl (Sandpartikeln), wodurch die Mischung wenigstens an Magermilch erinnert.
. De ANWB Wandelgids verderop noemt deze gletsjerrivier meermalen foutief een beek !


. Van 1430 tot 1750 was er in Noorwegen een "Kleine IJstijd". Deze periode was gemiddeld wat kouder dan de eeuwen ervoor en erna. De gletsjers schoven toen in het hele land vooruit.
. Vanaf 1750 tot nu slinken ze weer de meeste tijd. De gletsjertong is dan ook weer kilometers korter geworden, daarnaast smaller en dunner.
. Als overblijfsel van enkele korte fasen van vooruitgang zien we verschillende eindmorenes op de spoelzandvlakte zoals op deze foto de meters hoge wal achter de rotsblokken. Het materiaal daarvan is ongesorteerd (= klein en groot door elkaar), niet afgerond, niet gelaagd en ondoorlatend.



. De zijbeekjes worden overgestoken m.b.v. houten bruggetjes en soms slechts een enkele plank.
. Langs deze beken groeit wilgenstruweel.



. Een schaap graast voor een enorme rotsblok. Er liggen er daar meerdere. Zij zijn uit de steile dalwanden gebroken en naar beneden gedenderd.


. Het gedenkteken van Slingsby boven op de tweede rotsdrempel. Deze rotsdrempel is ca. 100 m hoog. ( rotsdrempel = rotsige rug dwars over het dal )
. Bij een U-vormig dal is de overgang tussen de dalwand en de dalbodem dikwijls bedekt met naar beneden gevallen puin dat zich verzamelt heeft in een puinhelling.


. Na het terugwijken (slinken) van de gletsjertong vormde zich achter de eindmorene een gletsjermeer (glacial lake) met daarin grote ijsbrokken.


. Odinsbreen and Torsbreen are glacier tongues that ends in icefalls. They empty their ice in Austerdalsbreen, the glacier tongue which flows along the valley floor.
. Je kijkt hier noordwestwaarts langs de gletsjertong Austerdalsbreen naar de twee ijsvallen in de verte (In Noorwegen heeft men niet alleen watervallen, maar ook ijsvallen.) Deze foto is genomen een beetje verder dan het gedenkteken van Slingsby op de rotsdrempel. Vanaf daar zijn twee van de drie ijsvallen te zien. Ze zijn genoemd naar Noorse goden.



. Austerdalsbreen is famous for its pattern of arcuate lines, so-called ogives (seen best from some distance up).
Ogives are transversal bands of white and blue-gray ice, respectively, below icefalls.
They are a kind of "annual rings" formed due to the mixing of the ice in the icefall.
The white bands represent ice having moved down the icefall in winter, having been mixed with fresh snow, while the blue-gray bands are "summer ice" with some dust mixed in.

. On the middle of Austerdalsbreen , on top of the ice itself, is a medial moraine ridge (middenmorene). It has been pushed up by the two colliding glaciers, Odin and Tor.


. Icefall = a steep, heavily crevassed, section of a glacier where it flows over a step in the bedrock.
. Een ijsval ontstaat wanneer een gletsjer een steiler deel van de ondergrond passeert. De samenhang van het gletsjerijs kan dan tot op tientallen meters diepte verbroken worden. (Dieper dan ca. 30 m gaat niet, want het ijs wordt daar zo plastisch dat de gletsjerspleten zich sluiten.)


Dit waarschuwingsbord stond bij de Bødalen-wandeling.
Wees bij de gletsjer aangekomen zéér alert, want daar loeren volgens dit bord 4 gevaren:
1. afbrekende ijsblokken.
2. gevaarlijke gletsjerspleten (Kom dus niet óp de gletsjertong zonder gids en gletsjeruitgrusting.)
3. plotselinge vloedgolf doordat er ijs afbreekt aan het gletsjerfront.
4. vallende stenen of rotsblokken van de steile hellingen.


aaaa



Austerdalen, een voormalig gletsjerdal:

Denk aan:
1. Dwarsprofiel: U-vormig.
2. Lengteprofiel: opeenvolging van rotsdrempels en bekkens.
(Het bekken tussen de twee rotsdrempels is weer opgevuld met delta-afzettingen. Tegenwoordig is het een spoelzandvlakte met daarop ook enkele eindmorenes.
3. Røysedalen is een hangend zijdal met waterval.

.

Bestudeer ook goed Austerdalsbreen.

 

aaaa


1. Dwarsprofiel: U-vormig, d.w.z.
brede, vlakke dalbodem + steile dalwanden

Dalen die door gletsjers geërodeerd zijn, herken je meestal gemakkelijk aan hun U-vormig dwarsprofiel.
(Dit in tegenstelling tot rivierdalen, die vaak een V-vormige dwarsdoorsnede hebben.)

Bij zo'n door gletsjers geërodeerd dal is de dalbodem sterk verbreed en zijn de dalwanden veel steiler geworden. Dit U-vormig dwarsprofiel wordt vaak nog geaccentueerd doordat het laagste deel van de dalbodem na de vergletsjering verder vervlakt door opvulling van meren met delta-afzettingen.

De verbreding van de dalbodems is het gevolg van de omstandigheid dat gletsjererosie, i.t.t. riviererosie, niet beperkt is tot een smalle strook onderin het dal (de rivierbedding zelf), maar plaatsvindt over de gehele door ijs bedekte oppervlakte (dus de gehele dalbodem en het onderste deel van de dalwanden (middelste tekening).

.
The formation of a U-shaped cross-profile.


Fig.1 Before the Ice Age:
Rivers in mountains ran down V-shaped valleys.


Fig.2 During the ice Age:
When a glacier rumbled down the same valley the ice was so thick that it was able to pluck
(plukken) and abrade (schuren) the valley floor (dalbodem) as well as the valley sides (dalwanden).
So the V-shaped valley became a U-shaped valley, with a flat valley floor
(dalbodem) and steep valley sides (dalwanden).
(Plucking = a type of glacial erosion that occurs when ice freezes onto the floor and sides, ripping out
rocks when it moves).

(Plukken = het loswrikken van rotsblokken (langs splijtvlakken) en vervolgens wegvoeren.
Het is het belangrijkste van de twee processen. Door plukken verdwijnt er veel meer volume aan rots dan door schuren.

Fig.3 After the Ice Age:
Now that the ice has all gone, this U-shaped valley has a river flowing through them again. But the river is too small for this very wide valley and is called misfit stream
(hongerrivier).
At the valley sides
(dalwanden), scree (hellingpuin) often builds up from all the freeze-thaw weathering (vorstverwering) that has taken place on the valley sides (dalwanden) above. (m.a.w. de overgang tussen de dalwand en de dalbodem is dikwijls bedekt met naar beneden gevallen puin dat zich verzamelt heeft in een puinhelling.)



. Erdalen is a U-shaped valley (= dal met een U-vormig dwarsprofiel).


Hoe diep de gletsjer uitschuurt, houdt vooral verband met de hardheid van het gesteente, daarnaast met de dikte en stroomsnelheid van de gletsjer.

Kleine zijgletsjers zijn minder dik en hebben een lagere stroomsnelheid dan de hoofdgletsjers. Daardoor zijn de dalen van kleine zijgletsjers ook veel minder diep uitgeschuurd dan de hoofdgletsjerdalen waarin zij uitmonden. Dit leidt, na afsmelting, tot de aanwezigheid van 'hangende' zijdalen. (Zie tekening B hieronder). De rivieren van de zijdalen komen dikwijls als hoge watervallen naar beneden (voorbeeld Utladalen-wandeling)
(Bij rivier-erosie heb je dat niet; daar ligt de bodem van het zijdal bij de monding gewoonlijk wel op hetzelfde niveau als de bodem van het hoofddal)



A. During maximum glaciation (vergletsjering) , the U-shaped valley is filled by ice to the level of the small tributaries (zijgletsjers).

B. After glaciation the valley floor (dalbodem) may be occupied by a stream and ribbon lakes (langgerekte meren).

C. If the main stream is heavely loaded, it may fill the valley floor with sediment.

D. Should the glacial valley have been deepened (uitgediept) below sea level, it will be occupied by a fjord (= deep, narrow estuary).

Een fjord is eenzelfde reliëfvorm als een U-vormig dal, maar hier heeft de gletsjer zo diep uitgeschuurd dat na het afsmelten van het ijs dit U-vormige dal met zeewater is gevuld (zie tekening D).
Je ziet dat op de fjordbodem nog geen afzettingen zijn.
Slechts bij het binnenste fjordeinde is er een begin van delta-afzettingen in de fjord. Denk bijv. aan Lysebotn (Kjerag-wandeling)

aaaa


2. Lengteprofiel: trapvormig
(opeenvolging rotsdrempels en bekkens)

Dalen die door gletsjers geërodeerd zijn, herken je ook aan het lengteprofiel. Het is gekenmerkt door een trapvormig stijgende dalbodem m.a.w. er is een opeenvolging van steile gedeelten (voorzijden van de rotsdrempel) en vlakke gedeelten (bekkens met daarin een meer, of opgevuld met delta-afzettingen).

Rotsdrempels:
Een rotsdrempel is een rotsige rug dwars over het dal.
De voorzijde van de rotsdrempel kan zo steil zijn dat het water er als watervallen overheen stort.
Na de ijstijd heeft de rivier in een rotsdrempel dikwijls een scherp V-dalletje of een kleine kloof uitgeschuurd.

Bekkens:
Een bekken is een uitdieping in een gletsjerdal.
De vlakke gedeelten in een gletsjerdal vertonen vaak bekkens. Deze bekkens kunnen tientallen tot zelfs meer dan 100 meter diep zijn.
In eerste instantie zijn ze gevuld met meren(1), maar na verloop van tijd worden die weer opgevuld met delta-afzettingen(2). Je ziet er nu spoelzandvlakten en beneden bij de boerderijen landbouwgebied.
Hoe diep de uitschuring van de bekkens is, houdt vooral verband met de hardheid van het gesteente, daarnaast de dikte en stroomsnelheid van het ijs.




Zéér instructief is het mooie Erdalen:


Rotsdrempels:
In het begin van de wandeling passeren we de markante rotsdrempel Hesthammaren.
Later heeft de rivier hier een kleine kloof uitgeschuurd.

Bekkens:
In dit dal zijn 7 bekkens (zie onderstaande lengteprofiel).
Tijdens de autorit door het landbouwgebied passeren we er al 3, namelijk de vlakten bij achtereenvolgens de boerderijen Erdal, Tjellaug en Greidung.
Daarna passeren we er op onze wandeling nog 4. Dat zijn de drie spoelzandvlakten Sandane, Grandane en Ulvestegen en het gletsjermeer bij de gletsjertong Erdalsbreen.

. Stepped longitudinal profile of Erdalen taken along the river bed showing surface elevation and sediment depths.

. Glacially eroded valleys in most of the cases show a very typical, stepped (getrapt) longitudinal profile, consisting of alternating rock thresholds (rotsdrempels) and basins (bekkens).
. These basins are called glacial overdeepenings
(uitdiepingen) and are presently oftentimes filled with lakes, sediments (and sometimes seawater) (Dit laatste is het geval bij fjorden).
. Glacial overdeepenings (uitdiepingen) have been exposed during the last deglaciation as glacial lakes(1) (gletsjermeren) and flatbottomed valleys(2)(zie hieronder rechtse tekening).
. These basins
(bekkens) have been identified as evidence for glacial erosion, since rivers do not transport eroded material upslope out of the basins, which indeed glaciers can do (Zie hieronder linker tekening).
Een gletsjer beweegt in de richting van het helling van het gletsjeroppervlak. Deze richting hoeft niet hetzelfde te zijn als de hellingrichting van het terreinoppervlak onder die gletsjer. Hij kan dus hellingopwaarts stromen (zie linkse tekening).



. Linkse tekening:
Glaciers can transport eroded material upslope.
(linksbven: Tributary glacier = zijgletsjer).
.
.
Rechtse tekening:
After the glacier retreats
(terugwijkt; slinkt), the basins (bekkens) are first filled with water (zie 1. Glacial lake (=gletsjermeer) and later on with delta-deposits (zie 2. Flat-bottomed valley).




Glaciale uitdiepingen
vinden plaats door plukken (plucking) en schuren (abrasion).

1. Plukken
(= het loswrikken van rotsblokken (langs splijtvlakken) en vervolgens wegvoeren.)
Between a glacier and the rock underneath is a thin film of meltwater. This water sometimes freezes, so the glacier becomes attached to the rock. Then, when the glacier moves forward, it pulls away any loose fragments of rock.
This powerful process is called
plucking.
(It is highly likely that the rock will already have loose fragments because of freeze-thaw weathering (vorstverwering).This is the weathering process where water seeps into cracks (scheuren), freezes and expands, gradually wedging open cracks until the rock breaks.)

2. Schuren
(abrasion):

Once the glacier has plucked away pieces of rock, they become embedded
(vast te zitten) in the bottom of the glacier and scrape (schuren) the rock surface as the glacier moves. This slower process of erosion is called abrasion (schuren).

. Plukken is het belangrijkste van de twee processen. Door plukken verdwijnt er veel meer volume aan rots dan door schuren.

. Major plucking steps are often found on the slopes down-valley of the thresholds
(rotsdrempels), while the up-valley dipping slope of the basins (bekkens) are usually more scraped.


 Bij de Blåisen-wandeling zag ik het onderstaande resultaat na het terugwijken van de gletsjertong. Grote Rotsblokken van een halve meter hoog en meterslang waren door het ijs geplukt. (Plukken is het belangrijkste proces. Schuren verwijdert niet veel rots).https://thesiscommons.org/

aaaa

 

Jostedalsbreen (ca. 480 km²)

. Deze ijskap is de grootste van het Europese vasteland, (en na de Vatnajøkull (ca. 8400 km²) op IJsland de tweede grootste van Europa.)
. Ze ligt tussen de Sognefjord en de Nordfjord.
. Van noord naar zuid is ze ca. 60km lang (zie kaart).
. Het hoogste punt óp de gletsjer is de Høgste Breakulen (1957m) en de hoogste berg is de Lodalskåpa (2083m) (zie kaart).


.
. De hoogste berg is de Lodalskåpa (2083m).
. Het hoogste punt óp de gletsjer is de Høgste Breakulen (1957m)




Jostedalsbreen is géén plateaugletsjer:
.
Er zijn diepe dalen onder de gletsjer. Het is daarom géén plateaugletsjer ! Zie het diagram hieronder.
For a long time Jostedalsbreen was referred to as a plateau glacier because many experts believed that most of the ice rested on a mountain plateau or a ridge.
A few years ago, special radars were used to measure the thickness of the ice and to chart
(in kaart brengen) the glacier and the underlying terrain. It proved to be surprisingly varied, with deep valleys and depressions, some bowlshaped, others quite long.





De Jostedalsbeen-ijskap heeft tientallen gletsjertongen. Zeer bekend daarvan zijn:

1. Briksdalsbreen:
This outlet glacier retreated (slonk; week terug) about 800 meters between 1932 and 1951 and in front of it, a small lake called Briksdalsvatnet appeared.
Interestingly, the water was later covered by glacier movement and then was uncovered yet again in 2008.

2. Nigardsbreen:
On this outlet glacier you can make glacier walks.
The name of the glacier comes from a local farm that was crushed by it in about 1750 when the glacier advanced (oprukte) several kilometers in just 50 years.
It eventually stopped advancing 4.5 kilometers from where it stands today.

Since 2000 the glacier has retreated (geslonken; teruggeweken) quite a bit, but still remains one of the most popular glaciers in Norway to visit.
www.youtube.com/watch



.
. De gletsjertong Nigardsbreen is een van de grotere gletsjertongen van de ijskap Jostedalsbreen.

.
. The Nigardsbreen glacier tongue in 1990.
. In 1930 the front of Ni
gardsbreen glacier lay at the lake outlet (uitloop), and it retreated (slonk; week terug) rapidly until 1990. Since then it has advanced (opgerukt; vooruitgegaan; vooruitgeschoven) slightly.
. All of the lobate moraine ridges between the lake and the houses are marginal moraines
(randmorenes) which were deposited during the long period between 1750 and 1930.
. Note the typical U-shaped valley which has formed by the glacier during many ice ages.


.
. Lengteprofiel van de Nigardsbreen.
. Rond 1720 - 1750 rukte de gletsjertong op. Ze verwoestte daarbij onder andere de boerderij Nigard (vandaar de naam Nigardsbreen)
. Sinds 1750 is de gletsjertong korter geworden (ca.
. 4.km), dunner en smaller.
. Een aantal korte fasen van vooruitgang leverden eindmorenes op voor de gletsjer.




3. Bøyabreen:
It is located in Fjærland and is easy to see from the Rv5 when driving.
The reason this glacier made the list is that it is definitive proof of climate change and the glacier arm has retreated (geslonken) so much that is is hardly necessary to measure its length anymore.


.



4. Austerdalsbreen:
This outlet glacier is fed by the three colossal icefalls: Odinsbreen, Torsbreen and Lokebreen.
Austerdalsbreen is famous for its pattern of arcuate lines, so-called ogives (seen best from some distance up).

Here is one of the most classical glacier hikes in Norway, the crossing of Jostedalsbreen from Tungestølen over the glacier down to Kattenakken and Briksdal. This trip was first completed and documented by William Cecil Slingsby in 1894.

.
. Je kijkt hier noordwestwaarts langs de gletsjertong Austerdalsbreen naar twee ijsvallen in de verte. Deze foto is genomen vanaf de rotsdrempel een beetje verder dan het gedenkteken van Slingsby. Twee van de drie ijsvallen zijn daar te zien. Ze zijn genoemd naar Noorse goden.......

 

aaaa

 

Austerdalsbreen:

It is the most spectacular outlet glacier in Jostedalsbreen.

The lower part consists of a 3.5 km long, rather flat and crevasse-poor
(gletsjerspleet-arme) ice tongue (gletsjertong) in a narrow valley with more than 1000 m high, vertical mountain walls (dalwanden) on each side.
The glacier tongue has a pattern of arcuate lines, so-called ogives (seen best from some distance up), and is split in the middle by a large medial moraine
(middenmorene).
Ogives are transversal bands of white and blue-gray ice, respectively, below icefalls. They are a kind of "annual rings" formed due to the mixing of the ice in the icefall. The white bands represent ice having moved down the icefall in winter, having been mixed with fresh snow, while the blue-gray bands are "summer ice" with some dust mixed in.

Austerdalsbreen is feeded by three colossal icefalls (ijsvallen) with their own names; Torsbreen, Odinsbreen, and Lokebreen.
Of these Lokebreen contributes only insignificantly, and the two others with roughly half each. Lokebreen earlier was continuous all the way down with the lower Austerdalsbreen, but during the general retreat
(terugwijking) in the 20th century it receded back above the mountain side, and was no longer a part of Austerdalsbreen.
However, during the 1990 's it has readvanced
(vooruitgeschoven) considerably, and now it displays a 1 km wide and 500 m high icefall. It is not (yet) continuous with the lower glacier, but a lot of ice avalanches down and forms a large avalanche cone at the edge of lower Austerdalsbreen. Another hanging lobe from the ice cap high above forms another fairly large avalanche cone right opposite Lokebreen.
Odinsbreen is the left one of the two large icefalls; it is like an enormous cascade of ice (trapvormige ijsval) , 400 m wide and 800 m high. This icefall has a relatively even slope and width and emanates power.
Its neighbor, Torsbreen, is of another kind. It is up to 900 m wide, 700 m high, even steeper than Odinsbreen, and radiates untamed savagery. The ice cascades down in a narrow cleft and at the same time is twisted around like a breaking wave. Here ice avalanches go often, particularly from a large protruding tongue above the cleft. The glacier was named after this, after Tor (Thor), the god of thunder.
The upper parts of Austerdalsbreen, above the icefalls, are relatively even.

During the "Little Ice Age" (between 1430 and 1750) Austerdalsbreen too advanced (oprukken; vooruitschuiven) much; as its most extended it stood in a position roughly in the middle of Austerdalen, some 2.6 km from where the front (uiteinde) is today. During the 19th century Austerdalsbreen retreated (terugwijken ; slinken) only slightly, and it was first well into the 20th century when it, like other glaciers, started retreating rapidly. During the middle of the 20th century the glacier disappeared behind a ridge in the valley bend (de rotsdrempel) , so that you can no longer see it until you pass the bend and are almost at it. Since Austerdalsbreen has a quite large tongue it took some time before the increased snow volumes in the last years of the century came into effect, but now the glacier snout of Austerdalsbreen has begun advancing again
(glacier snout = gletsjerfront (het uiteinde van de gletsjertong).

Austerdalsbreen has an unusually large, some 200 m wide, area covered by debris (puin) at its snout(= gletsjerfront). It can not be just a "push moraine" - a wall of rock and gravel which the glacier pushes ahead of itself, bulldozer-like, when it advances - it is too large for this. Probably it is a slab of earlier stagnant, debris-covered ice, which had been disconnected from the tongue during the earlier retreat but had not had time to melt away, but which now is pushed forward by the pressure from the yet again advancing ice behind.

On August 11, 1894 the Englishmen William Cecil Slingsby and Cyril Todd together with the mountain guide Mikkel Mundal started up Austerdalen from Tungestølen. They rounded the bend and entered what Slingsby called "the finest ice-scenery in Europe". The three of them made their way to the foot of the icefalls, and with rather much difficulty managed to climb up the mountain ridge between Lokebreen and Odinsbreen. Well up they saw tracks in the snow from Kristian Bing, a lawyer from Bergen, who on the same day had come from the other direction, climbing down to Austerdalsbreen, and with whom they had to share the glory. Then they continued across the snow plateau to Olden. Today this is considered the very finest of all Jostedalsbreen crossings, and an extremely demanding hike. On the other hand it takes just a little more than a hour´s walk from Tungestølen to reach the snout(gletsjerfront) of Austerdalsbreen.

Verdere info over gletsjers in Scandinavië vind je op:http://glacierglen.ljungstrand.se
Ze hebben daar ook een glossary


aaaa



Kopie uit voormalige ANWB Wandelgids 'Noorwegen', derde druk, 2011. Deze gids is alleen nog antiquariatisch verkrijgbaar.

Er staan fouten in de tekst die in de laatste druk van Dumont Wanderführer Norwegen verbeterd zijn. Bijv. op blz 88 rechtsonder spreekt men hier van een gletsjerbeek, wat gletsjerrivier moet zijn.


Bron: ANWB Wandelgids Noorwegen, derde druk 2011.




Bron: ANWB Wandelgids Noorwegen, derde druk 2011.




Bron: ANWB Wandelgids Noorwegen, derde druk 2011.

 

aaaa


..Deze wandelsite is niet-commercieel, onafhankelijk en gratis. Dat is enkel mogelijk door steun van de bezoekers.

Heb je hier goede info gevonden, toon dan je waardering door een kleine donatie voor het vele werk. Zo kan de website ook gratis blijven en uitgebouwd worden!

...................... .
. Betaal met deze knop in een paar klikken via je eigen PayPal-saldo.
. Heb je zelf nog geen PayPal-rekening, dan kun je toch via PayPal vanaf je creditcard geld overmaken.

Uiteraard kun je ook doneren door overschrijving op mijn
ING-bankrekening:

IBAN : NL38 INGB 0003 5057 89
BIC : INGBNL2A
t.n.v. P. C.M. Smulders. ....


Zie voor de andere
Dagwandelingen Zuid-Noorwegen:
www.pietsmulders.nl/noorwegen....


LAATST BIJGEWERKT : 9-3-2022.